W sierpniu 2023

A zjedzmy sobie w sierpniu jakieś capriccio!

Czas mamy depresyjny, skąd się ona bierze, ta depresja? Chyba z nadmiernych oczekiwań. Moja własna, prywatna, przeszła mi wczoraj, po lekturze „Kronik Bustosa Domecqa i Sześciu zagadkach dla don Isidra Parodiego”. Lekarzem gerontologiem dla mnie był Borges, wspomagany przez Bioya. Tworzyli swoje dzieło, prawdę mówiąc, ironiczne, więc jak ktoś nie znosi ironii, uważając ją za przejaw pogardy, niech dalej nie czyta, w Argentynie, w czasach politycznie śmierdzących, a jednak potrafili się dobrze bawić, tworząc doskonałe capriccio, nie mylić z cappuccino ani z caprese.

Bustos wspomina rozmowę z osobą ważną dla opinii społecznej, która mu jasno wyłożyła zasady istnienia tu i teraz. Opowiastka jest zatytułowana Esse est principi (Berkeley), co mnie więcej znaczy „jestem gdy mnie widzą”.
Środki masowego przekazu nami rządzą nic wielkiego nie robiąc.
– A podbój przestrzeni? - jęknął Bustos
- To program zagraniczny, koprodukcja amerykańsko-radziecka. Godny pochwały sukces w spektaklu naukowym, nie przeczę.
- Więc nic się na świecie nie dzieje?
- Bardzo niewiele. Natomiast nie rozumiem pana strachu. Ludzkość siedzi wygodnie w domach i jej uwagę pochłania ekran czy też spiker, jeśli nie popołudniówki. Cóż pan chce? Taki jest gigantyczny marsz wieków, taki jest rytm postepu.

Podobno nawet mecze piłkarskie są tworzone w studiach telewizyjnych.
Jak każdy z nas, Bustos poczuł się stary, bo wszystko go bolało, mocno zużyte z latami i poszedł do gerontologa. Każdy z nas idzie do lekarza, gdy jakaś część organizmu nam się zużyje. W gruncie rzeczy każdy lekarz jest gerontologiem.

Opowiadania o Don Isidrze Parodim też są super. Pewien rzeźnik przebrany za makaroniarza w Buenos Aires dostał w głowę butelką z oranżadą i zmarł. Wszyscy wiedzieli, że butelkę rzucił jeden z chłopaków z bandy PS, ale ponieważ banda ta była cennym elementem wyborczym, policja uznała za winnego Isidra, o którym pewni ludzie mówili, że jest anarchistą choć mieli na myśli spirytystę. W rzeczywistości Don Isidro nie był ani tym ani tym, ale pogrążyły go zeznania świadków (wszyscy członkowie bandy PS) i pewna wierzytelność którą miał u policjanta.
Dostał wyrok 21 lat więzienia, ale jakoś żyje w tym więzieniu, wykonując doradctwo kryminalne zza krat.

Opowiadam o tym, że dobry humor nie musi wynikać z rzeczywistości, może się rodzić w nas, w jakimś naszym środku, bo może taki mamy.

A co w poezji na ten temat? Nawet dużo. Wybrałam mniej niż chciałam, by wam zaoszczędzić wysiłku.
Jeden przykład to Zbigniew Herbert.
Urywek znanego wiersza Potęga smaku.

„Nasze oczy i uszy odmówiły posłuchu
książęta naszych zmysłów wybrały dumne wygnanie
To wcale nie wymagało wielkiego charakteru
mieliśmy odrobinę niezbędnej odwagi
lecz w gruncie rzeczy była to sprawa smaku
Tak smaku

który każe wyjść skrzywić się wycedzić szyderstwo
choćby za to miał spaść bezcenny kapitel ciała
głowa"

Oraz długi wiersz naszego wielkiego szydercy, Tadeusza Różewicza, zwłaszcza w ostatnich latach życia, wiersz pod tytułem:
Rozmowa OJCA Z SYNEM o zabijaniu czasu

biedny B.B. powiedział
przed śmiercią
"Und nach uns wird kommen
nichts Nennenswerts”
Nie rozumiem, Tato!
Ucz się Synku niemieckiego
to Ci się kiedyś przyda
Zeit ist Geld!
Czas to pieniądz
To dlaczego ludzie
zabijają swój czas?
Bo kiedy mają czas
to się nudzą, Synku!
Tato! ja też się nudzę
Wszyscy się nudzimy
nudzą się dzieci
i nudzą się ludzie dojrzali
Do czego dojrzali, Tato?
Tego nikt nie wie
Ale kibice się nie nudzą?
Nudzą się i kibice
bo piłka nie jest okrągła
mecz jest sprzedany
sędzia jest kupiony
jesteś za młody
żeby pamiętać
historycznego gola
którego strzelił Lato
przed trzydziestu laty
to było za panowania Gierka
Babcia ciągle wspomina Gierka
i śpiewa
"za Gomułki były bułki
za Gierka żeberka
a za Kani ani ani”
Kto to był Kani?
Nie bądź taki ciekawy Synku
bo skończysz w beczce z kiszoną
kapustą jak te pięcioraczki
które od kilku miesięcy
serwuje nam telewizja publiczna misyjna
komercyjna prywatna jak jakiś
benefis albo festiwal piosenki
Ale kibice się nie nudzą, Tato!
Kibice chodzą pomalowani
jak ludożercy
z pałkami nożami siekierami
łańcuchami kijami flagami
papierem toaletowym
którego za komuny nie było
ani u nas ani w imperium zła
ale nie zapomnij że Polska
wygrała z Grecją choć nie została
koniem trojańskim Mistrzostw Europy!
Tato! czy to prawda że są gracze
którzy nie szanują piłki choć
są genialni i że filozofia piłki nożnej
zastąpiła teologię fundamentalną
że w Argentynie ludzie modlą się
do świętej maradonny
Tak Synu! Światło bramki
zastąpiło światło wiekuiste
Pij mleko! to będziesz
silny jak Tygrys wielki jak Kiepura
albo Rinaldo-Ronaldini!
albo Longinus Podbipięta!
Nie chcę mleka!
To zjedz ptasie mleczko
i daj mi
święty spokój!
Tato! to ja zostanę strażakiem!
bo strażacy się nie nudzą!
a jak się nudzą to podpalają
lasy trawy zabudowania
a nawet jeziora
potem gaszą
i dostają medale choć giną
przy tym żaby krety
dżdżownice
Pij Synku polską maślankę
i przestań męczyć ojca!
A kogo mam męczyć?
Męcz babcię
Tato, co to jest pedofil?
Wypij ptasie mleczko
ze skrzydełkami i daj mi
wreszcie spokój! Czy nie widzisz
że jestem zabiegany i nie mam
czasu żeby przeczytać choć
jedną książkę Mendozy
jesteś dzieckiem niechcianym
i zamknij się
To dlaczego mnie zrobiłeś, Tato,
jak mam się zamknąć?
dzieci się nie robi
dzieci powołuje
się do życia
w akcie bez prezerwatywy
Twój dziadek mówił
"Kto ma pszczoły to ma miód
Kto ma dzieci ten ma smród”
Dziadek jest mądry jak Fukuyama
To dlaczego go nie odbieracie
ze szpitala?!
(c.d. nie nastąpi)
2004

Zofia Prysłopska